Cefndir
Yn Aberdesach y mae Pennarth - Pennardd Y Mabinogi;
fel y cyfeirir ato dan y penawdau "Cromlechi" a'n "Llenyddiaeth
Gymraeg Gynharaf" yn Adran Hanes
Clynnog Fawr o'r wefan.
Ceir enghreifftiau o ffermdai sylweddol sydd yn dyddio
yn ôl i oes pan arferai stâd Glynllifon
a'u rhagflaenwyr dra-arglwyddiaethu dros ddatblygiad
y llain arfordirol.
Ar y traeth yn Aberdesach yr arferid cludo glo mewn
llongau a'i ddadlwytho yn Yr Iard. Ceir odyn galch
heb fod nepell o Dŷ'n-y-Coed.
Ar lan y môr rhwng Aberdesach a Chlynnog ceid
tai pysgotwyr o'r enw Y Borth. Mae llun ohonynt i'w
weld yn Archifdy Gwynedd yng Nghaernarfon tua 1900.
Tynnwyd llun o'r adfail yn 1975 - a fydd i'w weld yng
Nghanolfan Hanes Uwchgwyrfai - ond erbyn 2004 mae pob
arlliw o adfeilion Y Borth bellach wedi diflannu'n
llwyr a'r môr wedi bwyta'r tir. |
