R Williams Parry
~ 1884-1956
Un o feirdd mawr Cymru sy'n adnabyddus am ei gerddi
rhamantaidd cynnar - cafodd ei addysgu ym Mhrifysgolion
Aberystwyth a Bangor.
Llun: R Williams Parry.
Magwyd y bardd Robert Williams Parry yn Nhalysarn,
Dyffryn Nantlle. Roedd yn aelod o deulu llengar ac
yn gefnder i T.H
Parry Williams ac i Thomas Parry, a fu'n Brifathro
Coleg Prifysgol Aberystwyth. Daeth i amlygrwydd i ddechrau
pan enillodd y Gadair yn Eisteddfod Colwyn 1910 gyda'i
awdl, Yr Haf.
Cychwynnodd astudio ym Mhrifysgol Aberystwyth, ond
gadawodd wedi dwy flynedd cyn graddio, a mynd i ddysgu
mewn ysgolion elfennol yng Nghymru a Lloegr. Dychwelodd
i'w yrfa academaidd dan arweiniad John Morris Jones
ym Mhrifysgol Bangor, cyn dod yn athro Cymraeg a Saesneg
yn Ysgol Brynrefail.
Gelwid R Williams Parry yn aml yn Fardd yr Haf wedi
iddo gipio'r gadair gyda'i awdl. Mae'r gerdd yn enghraifft
o'i waith yn ystod ei gyfnod rhamantaidd lle mae'n
ymhyfrydu yn 'nhegwch y foment'. Daeth y cyfnod yma
i ben gyda chychwyn y Rhyfel Byd Cyntaf, pan dreuliodd
ddwy flynedd yng ngwersylloedd y fyddin yn Lloegr.
Ysgrifennodd rai o'i gerddi enwog, fel ei englynion
coffa i Hedd Wyn, a sonedau fel Gadael Tir yn ystod
y cyfnod yma.
Wedi'r rhyfel, dychwelodd i Gymru i ddysgu mewn nifer
o ysgolion cyn dychwelyd i Brifysgol Bangor lle daeth
yn ddarlithydd yn adran y Gymraeg. Priododd yn 1923
ac ymgartrefu ym Methesda.
Cyhoeddodd ddwy gyfrol o gerddi, Yr Haf a Cherddi
Eraill (1924) a Cherddi'r Gaeaf (1952).
Ychydig o'i Gerddi
»» Clychau'r
Gôg
»» Y
Ddôl
a aeth o'r Golwg
»» Y Llwynog |