Datblygiad
stribedog o ganol yr 19 ganrif yw Y Fron, wedi ei lleoli
yn rhannol ar y ffordd wreiddiol (1809) i Chwarel Pen yr
Orsedd a rheilffordd ddiwydiannol (1864) i Chwarel y Fron. Nodweddir y pentref gan siopau a chapeli sylweddol ac
amrywiaeth o adeiladau sy'n dangos y modd yr esblygodd
y bensaernïaeth o'r traddodiad gwerinol i'r 'gwerinol
ddiwydiannol', ond eto heb fynd y tu hwnt i'r patrwm anheddu
o ddatblygu stribedog ysbeidiol. Mae
Capel y Fron yn gapel sylweddol ar ffurf bwa corongylch
o ddiwedd yr 19 ganrif, ac mae'n werth nodi fod Capel
Bwlch y Llyn yn enghraifft brin o gapel a ddyluniwyd
gan bensaer ar ôl y diwygiad yn 1904, yn cynnwys
llawer iawn o frics yn ei adeiladwaith. Adnabyddir y pentref fel Llandwrog Uchaf gan rai.
Mae'r ysgol sydd yma yn dyddio o ddechrau'r 19 ganrif.
|